Metin Eskin
TOKİ'nin lanse edilen 500 bin konut projesine başka bir açıdan bakalım.
İstanbul dışında 80 m² 2 + 1 ev için peşin fiyat 2.650.000 TL
Peşinat 265.000
Ev teslimine kadar ödenecek bedel
36 × 9.938 = 358.000
358.000 + 265.000 = 623.000 TL
Bu miktar da evin toplam bedelinin % 23 üne denk gelir.
Bu rakamlar "0" enflasyon baz alınarak verilmiştir.
TOKİ'nin lanse ettiği fiyatlar aynı konutun en düşük değerlisi olarak verilir. Genelde kuzey cephe ve en alt veya en üst konutlar için geçerli bir fiyattır. Ayrıca verilen metrekareler net değil, bürüttür.
Neden 36 ay hesap edildiğine gelince.
Ülkemizde sadece TOKİ değil, hiçbir kurumun inşaatı ihalede konulan tarihte bitmemiştir. Zira ihale kanunu ve mevzuat yüzünden yüklenici firmalar defalarca süre uzatımı almaktadır. Ülke ekonomisi ve ihale kanunu yüzünden ihale sözleşmesine uyan yüklenici iflas eder.
ÖNCE EVİ VER SONRA ÖDEME AL!
Ayrıca TOKİ 500 bin konut projesine müracaat eden veya edecek olan vatandaşların (özellikle küçük şehirlerde yaşayanlar) bulundukları beldede aynı özelliklere sahip konutların fiyatlarına bakıp bir mukayesede bulunsunlar derim. TOKİ gerçekten sosyal konut yapıyor mu?
TOKİ kampanyasına başvurup, hak sahibi olan vatandaşlar oturmadıkları konutun yaklaşık % 25 ini finanse etmiş olacaklar. Bu finansmanı sağlarken de aynı zamanda oturdukları evlerin kiraların ödeyecekler.
TOKİ yasalarla korunan bir yapı. Birçok müteahhitin maliyetine etki yapan kalemler TOKİ'nin ilgi alanı dışında. Örnekleyecek olursak, arsa maliyeti, kurumlar vergisi, imar prosedürü, plan ve projeden oluşan maliyetler. Bütün bu olumlu etkenlere rağmen TOKİ nin konut fiyatları özel sektör konut fiyatlarına yakın seyretmekte.
Bütün bunlar dikkate alındığında TOKİ devletin sosyal sorumluluğu gereği konut üretmiyor. Tam aksine basiretli bir müteahhit gibi davranıyor. Özellikle yasaların verdiği imkanlara bakılıp özel müteahhitlerle kıyaslandığında TOKİ'nin vasfı basiretli yatırımcının da önüne geçiyor.
Evet, ülkemizde bir konut sorunu var. Ancak, bu sorunun çözümü bu yöntem değil.