Metin ESKİN: Akkuyu NGS Ne Kadar Bizim?

Mersin Akkuyu NGS ye nükleer yakıtın yüklenmesi ile birlikte uluslararası hukukta da "nükleer tesis" ünvanı na sahip oldu. Akkuyu NGS ilk günden beri bazı tartışmaların odağında. Yakıt yükleme sonrası da bazı tartışmalar devam ediyor.

Tören ile birlikte, milli enerji, enerji bağımsızlığı, ucuz enerji ve bu tesis ile birlikte teknoloji transferi tartışmaların ana konusu. Nükleer ernerji ihtiyacı, çevre, doğa gibi tartışmaların haricinde, Rus şirketi ve hükümeti ile yapılan andlaşma tartışmanın merkezinde.

Aşağıda kaynağını da verdiğim (Resmi Gazete) andlaşmanın bazı maddeleri maalesef bu tesisin yerli, milli olmadığını, enerjide dışa karşı bağımsızlık yerine çok daha bağımlı olacağımızın açık kanıtı olarak görünüyor.

Yapılan andlaşmada bulunan bazı maddeler Türkiye'nin elini kolunu bağlar durumda.

Bu yazdıklarımdam dolayı nükleer enerjiye karşı olduğum zannına kapılmamanızı dilerim. Maalesef son yaşanan enerji krizleri ile birlikte nükleer enerjinin önemi çok daha fazlası ile hissedildi.

Burada mesele, Akkuyu NGS nin sözleşmesi ile Rusya'ya enerjide çok daha fazla bağımlı hale gelmemiz.

Akkuyu NGS için yapılan andlaşmadan bazı maddeler;

Proje Şirketi, NGS tarafından üretilen elektrik de dahil olmak üzere, NGS'nin sahibidir.

Proje Şirketi, Rus Tarafı'nca yetkilendirilen şirketlerin doğrudan veya dolaylı olarak başlangıçta % 100 (yüzde yüz) hisse payına sahip olacak şekilde, Türkiye Cumhuriyeti kanunları ve düzenlemeleri kapsamında anonim şirket şeklinde kurulur.

Rus Yetkili Kuruluşları'nın Proje Şirketi'ndeki toplam payları, hiçbir zaman %51’den (yüzde elli birden) az olamaz. Proje Şirketi'nin geride kalan azınlık hisselerinin dağıtımı, her zaman, ulusal güvenlik ve ekonomi konularında ulusal çıkarların korunması amacıyla Tarafların rızasına tabidir.

Tüm ESA dönemi boyunca ünite başına taahhüt edilen miktardan daha fazla üretim gerçekleşmesi durumunda, fazla üretilen bu elektrik miktarı, ESA hükümlerine uygun olarak satın alınır.

TETAŞ, Proje Şirketi'nden, ESA'da belirtildiği şekilde, NGS'de üretilmesi planlanan elektriğin -Ünite 1 ve Ünite 2 için % 70'ine (yüzde yetmiş) ve Ünite 3 ve Ünite 4 için % 30'una (yüzde otuz)- tekabül eden sabit miktarlarını her bir güç ünitesinin ticari işletmeye alınma tarihinden itibaren 15 (on beş) yıl boyunca 12.35 (on iki nokta otuz beş) Amerika Birleşik Devletleri (ABD) senti/kWh ağırlıklı ortalama fiyattan (Katma Değer Vergisi dahil değildir) satın almayı garanti eder.

(12,35 cent/kWh daha sonra 12 cent olarak revize edildi)

ESA'nın ayrılmaz bir parçası olarak TETAŞ ve Proje Şirketi arasında mutabakata varılan tarife kademelerinde, elektrik fiyatındaki yıllık değişim, Projenin geri ödemesinin sağlanması açısından, fiyat limiti üst tavanı 15.33 (on beş nokta otuz üç) ABD senti/kWh olmak üzere Proje Şirketi tarafından hesaplanır.

Projenin uygulanması ile ilgili olarak oluşturulan, kullanılan veya transfer edilen fikri mülkiyetin korunmasına ilişkin tüm hususlar, taraflar arasındaki ilgili sözleşmelerde yer alır.

Proje ile ilgili herhangi bir sözleşmede aksi belirtilmedikçe, Proje'nin gerçekleştirilmesine ilişkin kullanılan veya oluşturulan fikri mülkiyete ilişkin tüm haklar; Proje Şirketi tarafından Proje'nin uygulanması amacıyla Proje Şirketine bu tür bir fikri mülkiyet hakkının kullanımı için lisans verecek olan Rosatom'a aittir.

Kaynak : Resmi Gazete 6 Ekim 2010 Çarşamba Sayı : 27721

MİLLETLERARASI ANDLAŞMA

Karar Sayısı : 2010/918

12 Mayıs 2010 tarihinde Ankara’da imzalanan ve 15/7/2010 tarihli ve 6007 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ekli “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Türkiye Cumhuriyeti’nde Akkuyu Sahası’nda Bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşma”nın onaylanması; Dışişleri Bakanlığının 16/8/2010 tarihli ve HUMŞ/182338 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 27/8/2010 tarihinde kararlaştırılmıştır.