Bilindiği gibi, dijitalleşme ve elektronik dönüşüm süreçleri, vergi dairelerinin iş yükünü hafifletmek, şeffaflığı artırmak ve vergi toplama süreçlerini hızlandırmak gibi önemli faydalar sunmaktadır. Ancak bu dönüşümün getirdiği yeniliklerle birlikte, özellikle e-defter uygulaması kapsamında karşılaştığımız cezai yaptırımlar, maalesef ki bu sürecin temel amacına gölge düşürmektedir.
Teknik veya operasyonel hatalar, sistemsel aksaklıklar veya iyi niyetli mükelleflerin zaman zaman gözünden kaçan detaylar, orantısız ve aşırı yüksek cezai yaptırımlarla karşımıza çıkmaktadır. Çoğunlukla herhangi bir vergi ziyaına yol açmayan, süresinde gerçekleştirilmesi sehven atlanan ya da unutulan bu eksikliklere yönelik uygulanan cezaların kayıt dışı ekonomiyle mücadele olarak izah edilemeyeceği gibi e-dönüşüm süreçlerine de kasıtlı bir karşı koyma anlamına gelmeyecektir. Dijitalleşme süreçlerinin yeni yeni yaygınlaşması ve giderek tüm mükellefleri kapsamasının getireceği bazı kaçınılmaz uygulama eksikliklerinin (ki, bu eksikliler arasında teknolojik altyapının yetersizliği ve mevzuattaki karmaşanın henüz tam olarak gidirilememesinin etkileri de vardır.) böylesine ağır ve orantısız idari para cezalarına konu edilmesi, zaten ekonomik sıkıntılar içinde ayakta kalma savaşı veren başta küçük işletmeler olmak üzere tüm iş dünyasını zora sokmaktadır. Bununla da kalmamakta, vergiye gönüllü uyumu zedelemekte ve adalet duygusunu sarsmaktadır.
Şunun iyi bilinmesi gerekir ki; amacımız, asla ve asla haksız vergi avantajları peşinde koşmak değil, sisteme uyum sağlamaya çalışırken karşılaştığımız haksız ve ağır yüklerin hafifletilmesinden ibarettir. Bugün burada, özelde e-defter uygulaması, genelde ise sürelerin aşılmasından kaynaklı usul hatalarına yönelik ağır para cezalarının idare tarafından acilen bir kez daha gözden geçirilmesini talep ediyoruz.
Ayrıca; cezalar uygulanırken şu kriterlerin mutlaka değerlendirilmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatmak istiyoruz:
* Ölçülülük: Cezai yaptırımların, yapılan hatanın boyutu ve niteliği ile orantılı hale getirilmesini talep ediyoruz. Küçük bir teknik hata için yüksek meblağlı cezaların uygulanması, vergi adaletine aykırıdır.
* Adalet: Mükellefin iyi niyetli olup olmadığı, hatanın kasıtlı mı yoksa sistemsel bir aksaklık sonucu mu meydana geldiği gibi unsurların cezai değerlendirmede dikkate alınmasını istiyoruz.
* Hakkaniyet: Vergi mükelleflerinin yaşadığı zorluklar ve karşılaştığı teknik engeller göz önünde bulundurularak, hakkaniyetli bir ceza sistemi oluşturulmalıdır.
* Yasallık: Defter-i Kebir, Vergi Usul Kanunu’nun 220. Maddesinde tasdike tabii defterler arasında bulunmamaktadır. Bu defter için Vergi Kanunu’na göre; ceza yazılmasında yasal isabet bulunmamaktadır.
Ayrıca; V.U.K. 337’nci maddesine göre usulsüzlük fiillerinin bir takvim yılı içinde birden fazla işlenmesi halinde, birden fazlasının her biri için birincisine ait cezanın dörtte birinin kesilmesi gerekmektedir. Ancak;
uygulama bu şekilde yapılmamaktadır.
Bizler; devlete yönelik yükümlülüklerimizi yerine getirme konusunda her zaman sorumlu bir duruş sergiledik. Ancak bu sorumluluğun karşılığı, kasti olmayan hatalardan dolayı ağır cezalarla karşılaşmak olmamalıdır. E- defter sisteminin iyileştirilmesi, teknik altyapının güçlendirilmesi ve en önemlisi, ceza sisteminin mükellef odaklı ve adil bir yaklaşımla yeniden düzenlenmesi, hepimizin yararına olacaktır. Taleplerimizin dikkate alınması ve gerekli yasal düzenlemelerin yapılması, hem vergiye gönüllü uyumu artıracak hem de iş dünyasına güven ve istikrar getirecektir.
Son olarak; ticaret ve esnaf odalarına da önemli sorumluluklar düştüğünü bu konu bağlamında bir kez daha vurgulamak istiyoruz. Bu kurumların, üyelerinin karşı karşıya kaldığı haksız ve orantısız cezai yaptırımlara karşı duyarlı olması ve gerekli girişimlerde bulunması; odalarımız ve üst birliğimiz TÜRMOB’la sürekli iletişim ve dayanışma içinde olması gerektiğinin bir kez daha altını çizmek istiyoruz.
BSMMMO olarak konunun takipçisi olacağımızı, mesleğimizin ve meslektaşlarımızın haklarını korumak için her düzeyde girişimde bulunacağımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz.
Saygılarımızla,
BURSA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI adına;
Hüseyin HALİL
Başkan
İhbar Hattı
0544 562 0862
